Wstyd pourazowy (odczuwany u osób z PTSD, z zespołem stresu pourazowego) ma niewiele wspólnego z normalnym wstydem, emocją, która pomaga człowiekowi przestrzegać norm i zasad moralnych akceptowanych w społeczeństwie. W PTSD wstyd nie pełni żadnej użytecznej funkcji społecznej. Ten wstyd uniemożliwia osobie odczuwanie współczucia dla siebie, a czasem nawet sprawia, że ​​czuje, iż nie jest już pełnoprawnym członkiem społeczności ludzkiej.

Wstyd może być czasami formą psychologicznej obrony przed poczuciem bezradności: obwiniając siebie, a nie prawdziwego winowajcę, jednostka utrzymuje złudzenie, że ma potencjał do kontrolowania wydarzeń. Przekonanie jednostki, że to ona sama ponosi winę za nieszczęścia, które jej się przytrafiły, również pomaga jej w utrzymaniu przekonanie, że świat jest sprawiedliwy i że wszystko, co się na nim dzieje, jest rozsądne. Ponadto pozwala mu to nie doświadczać agresywnych uczuć wobec prawdziwego winowajcy doświadczenia traumatycznego.

Intensywny wstyd pourazowy częściej występuje w przypadku powtarzających się urazów psychicznych, zwłaszcza w dzieciństwie. Ale nawet pojedyncze traumatyczne wydarzenie może wywołać uczucie wstydu z różnych powodów.

Wśród tych powodów można wymienić np.

• ofiara może czuć się winna z powodu tego, co jej się przydarzyło (na przykład z powodu jej nieostrożności);
• wstyd może być związany z przekonaniem osoby, że w momencie traumatycznego wydarzenia nie zachowywał się tak, jak powinien (na przykład pod wpływem strachu);
• w niektórych przypadkach możliwe jest uwewnętrznienie pogardliwych uwag agresora na temat ofiary w momencie traumy. W takim przypadku w przyszłości intonacja głosu i słów napastnika może stać się częścią wewnętrznego dialogu ofiary, a czasem nawet traumatyczną retrospekcji, która odtwarza się w umyśle podczas przypominania sobie traumy lub w sytuacjach nieco przypominających traumę.
• czasami ofiara przemocy czuje się „skażona” tym, co jej się przydarzyło;
• mogą wystąpić uprzedzenia w środowisku społecznym ofiary, prowadzące do osądzania lub stygmatyzacji ofiary (na przykład ofiary przemocy seksualnej);
• poczucie wstydu i winy może być spowodowane niezdolnością osoby do radzenia sobie z psychologicznymi konsekwencjami traumy w życiu praktycznym (np. niezdolność do prowadzenia samochodu po wypadku), a także emocjami pourazowymi (lęk, złość, itp.).

Wstyd odnosi się do zagrożenia typu społecznego, wiąże się z lękiem przed odrzuceniem przez grupę przynależności. Strach tego typu może być bardzo silny, jest instynktowny – nawet w niedalekiej przeszłości odrzucenie przez grupę oznaczało dla osoby śmierć, a utrata statusu lub sympatii członków grupy ograniczała możliwość otrzymać pomoc od grupy. Wstyd powoduje uczucie ciągłego strachu i niemożności poczucia bezpieczeństwa nawet po zakończeniu traumatycznego epizodu. Osoba czuje się również niezdolna do poradzenia sobie z podobną sytuacją lub jej konsekwencjami, jeśli sytuacja tego typu pojawi się ponownie w przyszłości. Wszystko to wspiera i wzmacnia inne objawy pourazowe. W rezultacie wstyd wywołuje różnorodne zachowania obronne.

Leczenie PTSD – zespołu stresu pourazowego

Proces leczenia pacjenta cierpiącego na zespół stresu pourazowego (PTSD) jest połączeniem dwóch podejść, psychoterapii i farmakoterapii. Interwencje obejmują: uczenie skutecznego stawiania czoła lękom, unikanie miejsc lub osób, które przypominają o wydarzeniach; Również stosowanie techniki uspokajania i akceptowanie uczuć pacjenta skutecznie zmniejsza objawy stresu pourazowego. W metodzie interwencji kryzysowej jest to próba przywrócenia chorego do normalnego funkcjonowania. W tej metodzie psychoterapeuta skupia się na rozwiązywaniu problemów, uczeniu umiejętności radzenia sobie i tworzeniu warunków wspierających dla pacjenta. Dołączanie do grup wsparcia jest również pomocne dla osób doświadczających objawów stresu. Dołączając do tych grup, pacjenci otrzymują wsparcie emocjonalne, spotykają się z innymi, którzy doświadczyli podobnych stanów i objawów oraz uczą się radzenia sobie i radzenia sobie z nimi.

Jeżeli powyższe objawy utrzymują się dłużej niż miesiąc i prowadzą do zaburzeń w ogólnej sprawności pacjenta (zawodowej, szkolnej itp.), należy rozpocząć leczenie. W leczeniu medycznym stosuje się inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, takie jak fluoksetyna, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, takie jak imipramina , citalopram i klonidyna.